Τα μωρά μεγαλώνουν πολύ γρήγορα. Οι πρώτοι 24 μήνες είναι πολύ σημαντικοί. Τώρα, μπορείτε να συνεχίσετε να στηρίζετε την ανάπτυξή τους σε όλα τα επίπεδα: σωματικό, πνευματικό και ψυχολογικό. Αυτή είναι μία περίοδος κατά την οποία αποκτούν συναίσθηση του σώματός τους, μέσα από την κίνηση και το παιχνίδι. Δεν χρειάζεται κάτι το ιδιαίτερο για να τους κινήσετε το ενδιαφέρον, παρά μόνο αντικείμενα που είναι άμεσα διαθέσιμα στο σπίτι.
Τι πρέπει να κάνετε τους πρώτους 6 μήνες;
Βάλτε ένα σωρό μολύβια διαφόρων χρωμάτων σε ένα μεγάλο, χοντρό, διάφανο πλαστικό σακουλάκι που να μη σπάει και να κλείνει καλά. Τοποθετήστε το σακουλάκι σε σημείο που να μπορεί να το φτάσει το μωρό σας. Ενώ βρίσκεται ξαπλωμένο μπρούμυτα, προσπαθώντας να ακουμπήσει το σακουλάκι, θα ενδυναμώνει τους μύες των χεριών και του λαιμού του, ενώ παράλληλα θα ενισχύεται η ανάπτυξη των αισθήσεών τους. Η δραστηριότητα αυτή είναι ταυτόχρονα μία καλή ευκαιρία να του μάθετε τα χρώματα.
Τρίψτε απαλά το σώμα και τα χέρια του μωρού σας με διάφορα υφάσματα και αφήστε το να μυρίσει τις διαφορετικές μυρωδιές. Μπορείτε να το βοηθήσετε να αναπτύξει τις αισθήσεις του με το να χαϊδεύετε το δέρμα του με μετάξι, μαλλί, βαμβάκι και χνουδωτά υφάσματα. Μάθετέ του διάφορα αρώματα όπως το πορτοκάλι, τη βανίλια και τη λεβάντα.
Όταν το μωρό αρχίσει να κάνει διάφορους ήχους, ηχογραφήστε τους και βάλτε τους να τους ακούσει, παρατηρώντας τις αντιδράσεις του. Εάν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ηχογραφήστε διάφορους ήχους στο σπίτι, όπως τον ήχο του τηλεφώνου ή μουσική. Αυτή η άσκηση θα το βοηθήσει να ξεχωρίζει τους ήχους, κάτι που θα του δώσει τη δυνατότητα αργότερα να ξεχωρίζει τις διάφορες λέξεις. Όταν οι ίδιοι ήχοι και μοτίβα λέξεων επαναλαμβάνονται στα μωρά, αυτά τα απομνημονεύουν. Την επόμενη φορά που θα ακούσουν τους ήχους, θα τους είναι οικείοι.
Ενώ το μωρό σας είναι ξαπλωμένο μπρούμυτα, πάρτε δύο ξύλινα κουτάλια και χτυπήστε τα μεταξύ τους, καλώντας το να συρθεί προς το μέρος σας. Κάντε περισσότερο θόρυβο καθώς σας πλησιάζει. Κατά τον 5ο με 6ο μήνα, όταν το μωρό σας ξεκινήσει να κάθεται, μπορείτε να του δώσετε τα κουτάλια για να παίξει. Μην ξεχνάτε να το έχετε υπό την επίβλεψη σας όταν αυτό παίζει. Το να ακούει διάφορους ρυθμούς και ήχους θα βελτιώσει το αισθητηριακό σύστημα του.
Τοποθετήστε ένα παιχνίδι μπροστά στο μωρό σας και μετά κρύψτε το. Αφού το κρύψετε, ρωτήστε το μωρό σας, «Άραγε που να πήγε;» και μετά καθώς το ψάχνετε, ρωτήστε το, «Μήπως είναι εδώ ή μήπως είναι εκεί;», παρακολουθώντας τις αντιδράσεις του. Δείτε την εξέλιξή του κάθε φορά που παίζετε αυτό το παιχνίδι. Τα μάτια του θα στραφούν προς το μέρος που κρύψατε το παιχνίδι ή θα προσπαθήσει να συρθεί προς την κρυψώνα;
Παιχνίδια για μωρά ηλικίας 6-12 μηνών
Τα μουσικά παιχνίδια πάντα προσελκύουν την προσοχή τους. Τοποθετήστε το παιχνίδι σε διάφορα σημεία του δωματίου και βάλτε τη μουσική να παίζει. Μετά ρωτήστε το από πού προέρχεται η μουσική. Θα προσπαθήσει να το βρει; Αν συρθεί προς το μέρος της, βάλτε το παιχνίδι σε διαφορετικό σημείο του δωματίου και ρωτήστε ξανά. Αν το μωρό μπορεί και μπουσουλάει, τότε βάλτε το παιχνίδι σε σημείο που να μπορεί να το φτάσει. Αυτού του είδους οι δραστηριότητες είναι ιδανικές για την ανάπτυξη της σχέσης αιτίας-αποτελέσματος και αυξάνουν την αντίληψη του χώρου στο μωρό. Οπωσδήποτε να το έχετε υπό την επίβλεψη σας καθώς παίζει.
Μπορείτε να ξεκινήσετε να παίζετε με μαριονέτες κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών. Όταν τις κρύβετε πίσω σας, το μωρό σας ψάχνει να τις βρει; Κρύψτε την κούκλα πάνω από το κεφάλι του μωρού, πίσω του ή κάτω από ένα μαξιλάρι, εμφανίστε την πάλι και κάντε διάλογο μαζί της. Μετά βάλτε την στα χέρια του μωρού σας και δείτε τι θα κάνει. Επαναλάβετε αυτό το παιχνίδι κατά διαστήματα μέχρι που το μωρό να προσπαθήσει να σας μιμηθεί. Είναι ένα τέλειο παιχνίδι που θα τονώσει τις αισθήσεις του.
Για να βελτιώσετε την ικανότητα του μωρού σας να σκαρφαλώνει, δημιουργήστε ένα χώρο ειδικά για αυτό το σκοπό, βάζοντας όλο και περισσότερα μαξιλάρια το ένα πάνω στο άλλο (αρχικά 2, μετά 3 κ.λπ.). Βάλτε ένα παιχνίδι στην κορυφή για να σκαρφαλώσει και να προσπαθήσει να το πιάσει, επιβλέποντας πάντα το μωρό σας κατά τη δραστηριότητα. Είναι ένα παιχνίδι που βοηθά την ανάπτυξη των βασικών κινητικών δεξιοτήτων, κάνοντας αργότερα το περπάτημα πιο εύκολο.
Η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσετε να μαθαίνετε στο μωρό σας τι σημαίνει «μέσα» και τι «έξω», είναι στους τους 9 με 10 μήνες. Βάλτε ένα παιχνίδι σε ένα κουβαδάκι ή σε μία τσάντα και βοηθήστε το να το βγάλει. Πείτε τις λέξεις «μέσα» και «έξω» και επαναλάβετε το παιχνίδι όσες φορές θέλετε.
Πάρτε ένα σωρό από διάφορους κρίκους ή στεφάνια διαφόρων μεγεθών και χρωμάτων. Ταξινομήστε ξεκινώντας από το μικρότερο μέχρι το μεγαλύτερο και μετά ανάποδα. Καθώς τα ταξινομείτε κατά μέγεθος ή χρώμα, εξηγήστε τι κάνετε. Βάλτε τα στα χέρια του μωρού σας ή αφήστε το να τα κρατήσει και να τα πετάξει και μετά να τα ξαναπιάσει. Αυτό είναι σημαντικό για την ανάπτυξη της αντίληψής του.
Όταν μένετε στο σπίτι, βοηθήστε το μωρό σας να εξοικειωθεί με το περιβάλλον του. Καθώς μπαίνετε μαζί στο δωμάτιο, πείτε ποιο δωμάτιο είναι και εξηγήστε τη λειτουργία του. Την επόμενη φορά, σταθείτε μπροστά σε ένα έπιπλο και εξηγήστε τα χαρακτηριστικά του ενώ παράγετε ήχους. Ενθαρρύνετε το μωρό σας να επαναλάβει τους ήχους αν μπορεί. Αυτού του είδους οι δραστηριότητες είναι πολύ χρήσιμες καθώς όταν το μωρό σας γίνει 10 μηνών, αρχίζουν να σχηματίζονται συσχετισμοί μέσω της μνήμης του.
Παιχνίδια για νήπια 12-24 μηνών
Μεταξύ 12-16 μηνών, διαβάστε βιβλία που θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον τους. Αφήστε τα να κοιτάξουν τις εικόνες και δείξτε τους αντικείμενα και σχήματα σε αυτές. Μετά, αφού τους τα έχετε δείξει, αρχίστε να ρωτάτε, «πού είναι αυτό;», «πού είναι το άλλο;»
Όταν το μωρό σας γίνει 16 μηνών, θα αρχίσει να μαθαίνει περισσότερες λέξεις και θα είναι σημαντικό να το βοηθήσετε. Φτιάξτε πάνινες κούκλες ή διάφορα σχήματα με μπαλόνια και επινοήστε ιστορίες, χρησιμοποιώντας μαριονέτες. Αυτό θα αναπτύξει τη δημιουργικότητα και το λεξιλόγιό του.
Μετά τον 16ο μήνα, μπορείτε να αρχίσετε να παίζετε με puzzles και κύβους, που θα το βοηθήσουν να βελτιώσει τις δεξιότητες του στα μαθηματικά και τις επιστήμες.
Από το 18ο μήνα και μετά, τα παιχνίδια με κάρτες είναι σημαντικά για την ενίσχυση δεξιοτήτων όπως τον συνδυασμό καρτών, αντικειμένων και εννοιών. Με το να χρησιμοποιείτε τα αντικείμενα που απεικονίζονται στις κάρτες και να δημιουργείτε ιστορίες, βοηθάτε το μωρό σας να επεκτείνει το λεξιλόγιό τους.
Τα παιδιά γύρω στην ηλικία των 2 ετών βαριούνται εύκολα. Σας προτείνουμε τα παρακάτω για να τα διασκεδάσετε:
Παίξτε το παιχνίδι «Μάντεψε»: «Χμ… Κοιτάζω γύρω μου και βλέπω κάτι κόκκινο. Μπορείς να μαντέψεις τι είναι;»
Αν υπάρχουν κι άλλα άτομα τριγύρω, κατατάξτε τα σε κατηγορίες: «Ας δούμε πόσους άνδρες και πόσες γυναίκες βλέπεις γύρω σου.» ή «Πόσες ξανθές γυναίκες βλέπεις;» ή κάτι αντίστοιχο.
Μπορείτε να παίξετε παιχνίδια αριθμητικής βασισμένα σε παρατηρήσεις όπως: «Ας κοιτάξουμε τον ουρανό. Πόσα σύννεφα μπορείς να μετρήσεις;» ή «Πώς νομίζεις ότι είναι τα σύννεφα;», κ.τ.λ.
Ακόμα, εκμεταλλευτείτε το χρόνο σας για να χορέψετε ακούγοντας μουσική. Ενώ χορεύετε, σταματήστε τη μουσική σε κάποιο τυχαίο σημείο. Πείτε στο παιδί σας να σταματήσει κι αυτό. Όταν σταματήσει, ξεκινήστε ξανά τη μουσική και μετά σταματήστε πάλι. Επαναλάβετε πολλές φορές. Αυτή η άσκηση θα βελτιώσει την ακοή και τις δεξιότητες αυτοελέγχου.
Πάρτε ένα φακό και παρακολουθείστε μαζί τις σκιές σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Κάντε διάφορα σχήματα με το χέρι σας. Μετά βάλτε το παιδί να κάνει διάφορα σχήματα με τα χέρια του. Αφήστε το να παρακολουθήσει τη σκιά που δημιουργεί το σώμα. Ρωτήστε το ποιανού είναι αυτή η σκιά. Ανάψτε το φως για να εξαφανιστούν οι σκιές και μετά σβήστε το πάλι. Επαναλάβετε πολλές φορές. Στα παιδιά αρέσουν πράγματα που εμφανίζονται ξαφνικά και τα ξαφνιάζουν. Αυτού του είδους οι δραστηριότητες συμβάλλουν στην γνωστική ανάπτυξή του παιδιού.
Παιχνίδια για νήπια ηλικίας 12-24 μηνών :
Βάλτε παιχνίδια ή αντικείμενα διαφορετικών μεγεθών και υφής μέσα σε μία σακούλα. Ζητήστε από το παιδί σας να βάλει το χέρι του μέσα στη σακούλα χωρίς να κοιτάζει και αφού ακουμπήσει ένα αντικείμενο, να μαντέψει τι είναι χωρίς να το βγάλει. Αφήστε το να μαντέψει όλα τα αντικείμενα στην σακούλα και βγάλτε τα ένα-ένα. Αυτό είναι ένα ιδανικό παιχνίδι για να μάθει να ακολουθεί οδηγίες, να λύνει προβλήματα και να αποκτήσει αισθητήρια αντίληψη.
Κόψτε διάφορα φρούτα σε ένα πιάτο για το μικρό σας. Χρησιμοποιείστε τα κομμάτια για να τονίσετε τα χαρακτηριστικά του προσώπου σας ή να δείξετε συναισθήματα. Για παράδειγμα, τοποθετήστε στρογγυλές φέτες ακτινίδιου στα μάτια σας. Φτιάξτε χείλια από φέτες πορτοκαλιού. Κόψτε σταφύλια για να φτιάξετε τα δόντια, αυτιά από μήλο, και ούτω καθεξής. Όταν το παιδί σας κάνει το ίδιο, γελάστε ή δείξτε έκπληξη. Ενώ εξερευνά τα χρώματα, τα σχήματα, τις διάφορες γεύσεις, θα αναπτύξει μιμητικές ικανότητες και θα κατανοήσει τη γκάμα των διαφορετικών συναισθημάτων.
Χρησιμοποιείτε χαρτονένια κουτιά για να φτιάξετε ένα τούνελ. Αν θέλετε, τοποθετήστε κάτι στο τέλος του τούνελ ή κλείστε το για να προσπαθήσει να το ανοίξει. Αν φτιάξετε το τέλος του τούνελ με ένα μικρό κουτί, το παιδί σας θα πρέπει να τεντώσει το σώμα του για να περάσει κι αυτό θα το βοηθήσει να αναπτύξει την αντίληψη του χώρου. Αυτό το παιχνίδι είναι επίσης χρήσιμο για την ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων και την ισορροπία κινήσεων. Οπωσδήποτε να το έχετε υπό την επίβλεψη σας καθώς παίζει.
